Uzaklaştırma Kararı Öncesi ve Uzatma Süreci: Nasıl Korunur, Nasıl Uzatılır?

Uzaklaştırma kararı, aile içi şiddet veya tehdit gibi durumlarda mağdurun can ve mal güvenliğini sağlamak amacıyla mahkeme tarafından verilen önemli bir hukuki tedbirdir. 6284 sayılı “Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun” kapsamında, şiddet uygulayan ya da tehditte bulunan kişinin belli bir mesafeden daha fazla yaklaşması, iletişim kurması veya belirli mekânlara girmesi yasaklanır. Ancak zaman zaman mağdur, uzaklaştırma kararı resmen çıkmadan önce bile karşı tarafın tacizine maruz kalabilir. Böyle bir durumla karşılaştığınızda hangi adımları atmanız gerektiğini bilmek, hem güvenliğiniz hem de hukuki sürecin sağlıklı işlemesi bakımından büyük önem taşır. Ayrıca uzaklaştırma kararı çıktıktan sonra, süresi dolmadan önce nasıl uzatılabileceği de mağdurların en çok merak ettiği konuların başında gelir.
Bu makalede, uzaklaştırma kararı henüz çıkmadan önce kapınıza dayanan karşı taraf karşısında nasıl korunabileceğinizi ve mevcut uzaklaştırma kararının süresi dolmadan nasıl uzatılabileceğini genel hatlarıyla ele alacağız. Burada verilen bilgiler sadece bilgilendirme amaçlıdır; somut bir olayla ilgili olarak mutlaka bir avukattan hukuki danışmanlık almanız önerilir.

Uzaklaştırma Kararım Çıkmadan Karşı Taraf Kapıma Dayandı: Nasıl Korunabilirim?

Uzaklaştırma talebiniz henüz sonuçlanmadan, şiddet uygulayan veya tehdit eden kişi kapınıza dayandıysa bu durum son derece endişe verici olabilir. Mağduriyetinizi en aza indirgemek ve en hızlı şekilde korunmak için şu adımları izlemeniz tavsiye edilir:
1. Acil Durum Hattını Arayın
Türkiye’de kolluk kuvvetlerine ulaşmak için en hızlı yol, 112 Acil Çağrı Merkezi’ni aramaktır. Karşı tarafın kapınıza dayandığını ve şiddet tehdidi bulunduğunu açıkça belirtin. “Uzaklaştırma talebim var, fakat henüz karar çıkmadan ihlal söz konusu” şeklinde bir ifade, kolluk kuvvetlerinin durumu daha dikkatle ele almasına yardımcı olur. Verdiğiniz adrese en yakın ekipler yönlendirilecek ve olayın tutanağı tutulacaktır.
2. Kolluk Kuvvetlerine Durumu Bildirin
Resmî bir uzaklaştırma kararı henüz çıkmamış olsa da, kolluk kuvvetleri “önleyici tedbir” niteliğinde geçici koruma sağlayabilir veya vakit kaybetmeden savcılığa durumu iletebilir. Tehdit ya da fiili saldırı söz konusuysa, karakola giderek şikâyetçi olmanız ve olayı detaylıca anlatmanız büyük önem taşır. Delillerinizi (mesajlar, kamera kayıtları, tanık beyanları vb.) sunarak süreci hızlandırabilirsiniz.
3. Savcılık ve Mahkeme Süreçlerini Takip Edin
Uzaklaştırma kararınız çıkmak üzereyse veya henüz başvurmadıysanız, mümkün olan en kısa sürede hukuki yollara başvurun. Aile Mahkemesi’ne veya ilgili mercilere dilekçenizi ileterek, şiddet veya tehdit korkusu taşıdığınızı kanıtlayan belgeleri ekleyebilirsiniz. Mağdurun can güvenliği tehdit altındaysa, mahkemeler tedbir kararlarını oldukça hızlı bir şekilde uygulayabilir.
4. KADES Uygulamasından Faydalanın
Özellikle kadınlar için geliştirilen KADES (Kadın Destek Uygulaması), acil durumlarda tek bir tuşla konum bilginizi kolluk kuvvetlerine iletmenizi sağlar. Akıllı telefonunuza indirerek kayıt olabilir, kapınıza dayanan karşı taraf nedeniyle kendinizi tehlikede hissettiğiniz anda uygulama üzerinden yardım isteyebilirsiniz. Bu yöntem, telefonla konuşacak vakit bulamadığınız veya panik halinde olabileceğiniz durumlarda hızlı iletişim sağlar.
5. Geçici Konut ve Destek Hizmetleri
Tehdit seviyesi yüksekse ve aynı evde kalmanız güvenli değilse, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bünyesinde faaliyet gösteren Şiddet Önleme ve İzleme Merkezleri’ne (ŞÖNİM) veya sığınma evlerine başvurarak geçici konaklama talep edebilirsiniz. Ayrıca, psikolojik destek ve hukuki yönlendirme gibi konularda da bu kurumlardan yardım alabilirsiniz.

Uzaklaştırma Kararı Bitmeden Süresi Nasıl Uzatılır?

Uzaklaştırma kararı, genellikle dört ila altı ay gibi periyotlarla verilir ve süre sonunda tehdit veya şiddet olasılığı devam ediyorsa mahkeme kararı uzatabilir. Süre uzatma sürecinde dikkat edilmesi gerekenler şöyledir:
1. Süre Dolmadan Yeniden Başvuru
Uzaklaştırma kararının süresi dolmaya yaklaştığında, eğer karşı tarafın tehdidi veya şiddet ihtimali hâlâ sürüyorsa, mağdur veya vekili (avukatı) mahkemeye uzatma talebiyle başvurabilir. Burada önemli olan, karar süresi bitmeden önce dilekçeyi ilgili mahkemeye ulaştırmaktır. Aksi hâlde, uzaklaştırma hükmü bir süreliğine dahi olsa devre dışı kalabilir.
2. Delilleri Sunma ve Yeni Vakaları Bildirme
Karşı tarafın tehditkâr davranışları, taciz girişimleri veya fiili saldırıları devam ediyorsa bu durumları mutlaka belgelendirmeye çalışın. Mesaj kayıtları, telefon çağrıları, sosyal medya ekran görüntüleri veya güvenlik kamerası kayıtları gibi her türlü delil, uzatma talebinizin kabul edilme olasılığını artırır. Mağdurun beyanlarının yanı sıra, kolluk kuvvetlerinin tutanakları da hakim değerlendirmesinde önemli rol oynar. Eğer tehdit düzeyi artmış veya yeni bir şiddet vakası yaşanmışsa, bu bilgiler mutlaka dilekçeye eklenmelidir.
3. Mahkeme Süreci ve Hakimin Takdiri
Hakim, uzaklaştırma tedbirinin süresini uzatıp uzatmama konusunda geniş bir takdir yetkisine sahiptir. Somut olayın özelliklerini, mağdurun mevcut durumunu ve kanıtları inceleyerek kararını verir. Tehlike durumunun sürdüğü, mağdurun korunmaya ihtiyaç duyduğu kanısına varılırsa uzaklaştırma kararı yeniden uzatılabilir. Kanunen bir üst sınır olmamakla birlikte, pratikte karar genellikle yine birkaç aylık periyotla uzatılır. Bu süreçte avukat desteği almak, hem haklarınızın korunması hem de delillerin etkin şekilde sunulması bakımından oldukça faydalı olabilir.
4. Karar Uzatıldıktan Sonra Ek Tedbirler
Mahkeme, uzaklaştırma kararını uzatırken yeni güvenlik tedbirleri de getirebilir. Örneğin, elektronik kelepçe uygulamasına karar verilebilir veya karşı tarafın mağdurla iletişim kurmasını engelleyecek daha sert kısıtlamalar konulabilir. Sizin veya avukatınızın talebi doğrultusunda bu ek tedbirlerin gündeme gelmesini sağlayabilirsiniz.
5. İhlal Halinde Yapılacaklar
Karşı taraf, uzatılan uzaklaştırma kararına rağmen saldırgan veya tehditkâr davranışlarını sürdürürse hemen kolluk kuvvetlerine başvurmalısınız. İhlal tutanaklarla kayıt altına alınır ve savcılık soruşturma başlatabilir. Unutmayın ki tedbir kararının ihlali, cezai yaptırımlara yol açar. Sürecin doğru takip edilmesi, mahkeme kararının etkin biçimde uygulanmasını sağlar.
Uzaklaştırma kararı, aile içi şiddet ve tehdit durumlarında hayat kurtarıcı bir tedbir olabilir. Ancak kararın henüz çıkmadığı anlarda karşı tarafın kapınıza dayanması, mağdur açısından büyük bir endişe kaynağı yaratır. Bu gibi durumlarda 112 Acil Çağrı Merkezi’ni arayarak kolluk kuvvetlerine ulaşmak, KADES uygulamasını kullanmak, delilleri toplamak ve karakola başvurarak şikâyetçi olmak önem taşır. Uzaklaştırma kararı çıktıktan sonra da tehdit veya şiddet riski devam ediyorsa, mahkemeye uzatma talebiyle başvurabilir ve gerekli belgeleri sunarak kararın süresini yeniden belirlenmesini sağlayabilirsiniz. Her somut olay farklı özellikler taşıyabileceği için, süreç boyunca avukat desteği almak haklarınızın korunması ve güvenliğinizin sağlanması adına en etkili adımlardan biri olacaktır.